ورزش قهرمانی یکی از ارکان مهم توسعه ورزش در کشور است. توسعه ورزش قهرمانی در هر کشور پیش زمینه کسب موفقیت در رقابت‌های جهانی و المپیک است. به راستی چه عواملی می‌تواند موجب توسعه ورزش قهرمانی شود.    
ورزش قهرمانی یکی از ارکان مهم توسعه ورزش در کشور است. توسعه ورزش قهرمانی در هر کشور پیش زمینه کسب موفقیت در رقابت‌های جهانی و المپیک است. به راستی چه عواملی می‌تواند موجب توسعه ورزش قهرمانی شود. ورزش قهرمانی توسعه یافته چه ویژگی‌هایی دارد؟ آیا ما در کشور خود ورزش قهرمانی داریم؟ ارکان توسعه ورزش قهرمانی در ایران چه جایگاهی دارند؟
ارکان توسعه ورزش قهرمانی و جایگاه ورزش قهرمانی در ایران را تشریح می‌کند. اولین یادداشت ایزدی با عنوان "ارکان توسعه ورزش قهرمانی" تنظیم شده است. متن کامل این یادداشت در زیر آمده است:

موفقیت بین‌المللی برای ورزشکاران یک کشور در رقابتهای بین المللی و المپیکی به طور کلی تقویت کننده وجهه و اعتبار آن کشور در سطح جهانی می شود. اندازه گیری موفقیت در بسیاری از رشته های ورزشی مهم به وسیله جایگاه امتیازی در ارتباط با آن رقابت تعیین می شود. هر چند فلسفه بازیهای المپیک مشارکت در آن بازیهاست نه برنده شدن و رقابت بین کشورها اما به هر حال کمیته بین المللی المپیک از جدول مدالها که نشان دهنده موفقیت المپیکی کشورهاست استفاده می کند.
در چند دهه گذشته رقابت بین کشورها برای بردن مدالها در رقابتهای بین المللی شدت بالایی به خود گرفته است. این امر منجر به این شده است که دولتها و سازمانهای ورزشی کشورها در سراسر جهان میزان بودجه اختصاصی به ورزش قهرمانی را افزایش دهند. به منظور موفقیت بین المللی، سیستمهای ورزش قهرمانی کشورها شدیداً متجانس و همگن شده اند و همه آنها تقریباً از سیستمهای واحدی پیروی می کنند. بسیاری از کشورها نشان داده اند که افزایش بودجه ورزش قهرمانی می تواند منجر به افزایش کسب مدالها در بازیهای المپیک شود. با این وجود، علی رغم افزایش رقابتها و تجانس سیستمهای ورزش قهرمانی، استراتژی مطلوب برای موفقیت در سطوح بین المللی هنوز نامعلوم است. فقدان یک تئوری منسجم و تجربی برای تعیین فاکتورهای موفقیت بین المللی ریشه در پروژه های تحقیقاتی ما دارد. در اینجا به ۹ رکن اصلی توسعه ورزش قهرمانی که محققانی از کشورهای بلژیک، هلند و انگلستان در یک تحقیق بین المللی به آنها رسیده اند اشاره می کنیم:

● رکن اول: حمایت مالی
میزان هزینه کشورها در سطوح ملی

● رکن دوم: رویکرد جامع و یکپارچه به توسعه ورزش‌ها
میزان منابع اختصاصی به ورزش قهرمانی دارای اهمیت است اما این سازمان، ارتباط با جامعه و ساختار ورزش در یک کشور خاص است که استفاده اثربخش از این منابع را برای بهبود شانس موفقیت ورزش قهرمانی میسر می سازد. اجماع و یا مزیتی در رابطه با ضرورت تمرکزگرایی و یا دخالت زیاد دولت در سیاست ها و روشهای ورزش قهرمانی وجود ندارد. داشتن سیستم ارتباطی خوب و شرح وظایف مشخص از اهمیت زیادی برخوردار است.

● رکن سوم: مشارکت ورزشی
هر چند ارتباط بین ورزش همگانی و ورزش قهرمانی تا حدودی نامشخص است اما بیشتر ورزشکاران نخبه ریشه در ورزش همگانی دارند. می توان اشاره کرد که یک پایه وسیع از مشارکت ورزشی همیشه شرط موفقیت نیست اما ممکن است موفقیت را تحت تأثیر قرار دهد زیرا زنجیره ای از استعدادهای جوان و فرصتهایی برای آموزش و رقابت در سطوح گوناگون استعداد و توانایی فراهم می سازد.

● رکن چهارم: استعدادیابی و توسعه سیستم
رکن چهارم از زمانی آغاز می شود که ورزشکاران با استعداد شناسایی شده و نیاز به توجه ویژه دارند. بنابراین سیستمهای نظارتی برای شناسایی ویژگیهای استعداد، سستم های شناسایی استعداد که حذف تصادفی استعداد را کاهش دهد و سیستمهای سازمان دهنده خوب ضروری هستند. در بیشتر کشورها ورزشکاران با استعداد به وسیله دستگاههای دولتی استخدام می شوند. دومین مرحله در فرایند توسعه ورزشکاران نخبه، دنبال کردن دوره های آموزشی فشرده است، این مرحله، مرحله توسعه استعداد است.

● رکن پنجم: حمایت شغلی از ورزشکاران
گسترش منطقی مرحله شناسایی و توسعه استعداد منجر به تولید ورزشکاران نخبه توانا در سطح بالا می شود. بسیاری از ورزشکاران که توانایی پیشرفت به سطوح بالا را دارند از رسیدن به آن باز می مانند. تنها در تعداد کمی از رشته های ورزشی، ورزشکاران می توانند درآمد کافی برای مخارج زندگی به دست آورند بنابراین بعضی از کشورها سیستم حمایت مالی برای ورزشکاران به منظور تأمین مخارج زندگی و حمایت برنامه ها برای دستیابی به خدمات مورد نیاز و کمک به آنها جهت دستیابی به توان بالقوه شان را فراهم می کنند.

● رکن ششم: تسهیلات و تاسیسات آموزشی
تسهیلات آموزشی یک فاکتور مهم برای موفقیت ورزشکاران جهت آموزش و تمرین در محیط دارای کیفیت بالاست. همچنین فراهم کردن تأسیسات ارتباط بین مشارکت و برتری را فراهم می سازد.

● رکن هفتم: تدارک مربیگری و سیستم گزینش مربی
کمیت و کیفیت مربیان در هر کدام از سطوح توسعه پیوستار ورزش دارای اهمیت است. دو معیار در سطوح بالای عملکردی مهم هستند: اولین معیار کیفیت و سازماندهی سیستم های آموزشی گواهی نامه ها و دومین معیار ویژگیهای فردی مربیان نخبه است.

● رکن هشتم: رقابت بین المللی
ورزشکاران برای ارزیابی پیشرفت‌شان در مقابل رقبا نیاز دارند که به طور منظم در معرض رقابتهای بین المللی قرار گیرند. مطالعات زیادی نشان داده اند که سازماندهی رویدادهای بین المللی در کشور میزبان تأثیری مثبت بر روی موفقیت بین المللی می گذارد.

● رکن نهم: تحقیقات علمی
تحقیقات علمی در ارتباط با جمع آوری سیستماتیک و انتشار اطلاعات علمی در حوزه هایی مانند شناسایی و توسعه استعداد، پزشکی، تغذیه، روانشناسی، فیزیولوژی و بیومکانیک از اهمیت زیادی برخوردار است.
        
بهزاد ایزدی دانشجوی دکترای مدیریت ورزشی دانشگاه تربیت مدرس    

خبرگزاری ایسنا ( www.isna.ir )